اگر شما هم علاقه‌مند به طراحی سایت باشید، احتمالاً تا به حال واژه UI و UX به گوشتان خورده است. این دو مفهوم کاربرد بسیار زیاد و مهمی در طراحی سایت‌های مختلف دارند و به نوعی می‌توانند دلیلی برای افزایش ترافیک سایت شوند. اما برخی از افراد معنای صحیح طراحی رابط کاربری را نمی‌دانند و ممکن است در جایی اشتباه از آن استفاده کنند. چرا که رابط کاربری UI در عین سادگی مفهومی بسیار گسترده و چالش برانگیز دارد که باید به طور کامل همه جوانب آن را بررسی کرد. در این مطلب از آژانس دیجیتال مارکتینگ ویمون قصد داریم شما را با رابط کاربری UI آشنا کنیم و بگوییم که در طراحی سایت چه کاربردی دارد و اصول طراحی آن چیست. با ما همراه باشید.
رابط کاربری یا UI چیست؟
قبل از این که به موضوع اصلی یعنی اصول طراحی رابط کاربری بپردازیم، بهتر است با با مفهوم رابط کاربری آشنا شویم. هر محصولی که در دنیای فیزیکی و مجازی از آن استفاده می‌کنیم، دو بعد دارد. یک بعد آن ظاهری است که مخاطبان با آن تعامل برقرار می‌کنند. بعد دوم در واقع همان بخشی است که هدف و نحوه استفاده از ابزار در آن خلاصه می‌شود. البته این بعد مانند ظاهر قابل دیدن نیست اما همه می‌توانند آن را لمس کنند. به طور مثال شما یک چاقو را در نظر بگیرید. دسته چاقو برای برقراری تعامل با این ابزور یک عامل ضروری و قابل مشاهده است و به عنوان رابط کاربری محسوب می‌شود.
هر چقدر که دسته این چاقو سبک‌تر و ایمن‌تر باشد، کار کردن با آن راحت‌تر خواهد بود. این بخش همان رابط کاربری است که قابل مشاهده نیست اما به راحتی حس می‌شود. پس با این تعاریف باید بگوییم که رابط کاربری دقیقاً تمام آن چیزی است که از محصول می‌بینیم و به کمک آن می‌توانیم با هدف محصول ارتباط برقرار کنیم. اصول طراحی رابط کاربری UI تا حد زیادی به UX وابسته است. برای این که یک محصول فیزیکی و یا مجازی کاملاً درست به نظر برسد باید اصول هر دو بخش آن یعنی هم UI و هم UX رعایت شود. حالا که با مفهوم طراحی UI آشنا شدیم وقت آن رسیده که ببینیم اصول این طراحی چیست و چگونه می‌توانیم آن را یاد بگیریم.
اصول طراحی رابط کاربری (UI)
شناخت و رعایت اصول طراحی رابط کاربری یکی از واجبات برای موفق شدن در حوزه طراحی سایت است. تنها در این صورت است که می‌توانید از پس مسئولیت‌های خود در زمینه راه‌اندازی سایت بر بیایید. در ادامه این اصول را برای شما عنوان می‌کنیم:
تعادل (Balance)
یکی از مهم‌ترین اصول طراحی رابط کاربری استاندارد، تعادل است. همان طور که احتمالاً می‌دانید هر کدام از المان‌هایی که در طراحی سایت به کاربر می‌برید، مانند رنگ‌ها، تایپوگرافی، تصاویر و غیره، دارای وزن بصری مخصوص به خود هستند. برخی از این المان‌ها سنگین‌تر و برخی هم سبک‌تر می‌باشند. حالا شاید بپرسید منظور از سنگین و سبک بودن چیست؟ منظور ما این است که وقتی یکی از عناصر سنگین باشد، بیشتر می‌تواند توجه مخاطب و کاربر را به سمت خود جلب کند. در حالی که عناصر سبک‌تر کمتر به چشم می‌آیند. شما به عنوان یک طراح حرفه‌ای باید این عناصر و المان‌ها را به گونه‌ای در کنار هم بچینید که تعادل در صفحه سایت برقرار شود.
به طور کلی در طراحی UI ما دو نوع تعادل داریم. یکی تعادل متقارن و دیگری تعادل نامتقارن. زمانی که شما از اصول تعادل متقارن استفاده می‌کنید، اگر یک خط فرضی در وسط سایت بکشیم، وزن دو طرف از نظر بصری با هم برابر می‌شوند. در حالی که در تعادل‌های نامتقارن، از وزن‌های گوناگون استفاده می‌شود در حالی که زیبایی بصری آن هم حفظ می‌شود.
تضاد (Contrast)
از دیگر مباحث در اصول طراحی رابط کاربری کنتراست یا همان تضاد است که اگر تا الان تجربه طراحی UI داشته‌اید، احتمالاً به این مورد برخورده‌اید که کارفرما می‌خواهد بعضی از عناصر پررنگ‌تر و برجسته‌تر به نظر بیایند. این اصل به میزان تفاوت و تضاد عناصر مختلف، مخصوصاً آن‌هایی که در کنار هم قرار دارند، اشاره می‌کند. وجود تفاوت‌ها باعث می‌شود تا قسمت‌های مختلف در کنار هم بیشتر به چشم بیایند.
اگر بخواهید طراحی با قابلیت دسترسی خوب برای سایت خود ایجاد کنید، کنتراست یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عواملی است که می‌تواند به کمک شما بیاید. به عنوان مثال استفاده از رنگ سرخابی با زمینه زرد کنتراست بسیار خوبی ایجاد می‌کند و می‌تواند توجه مخاطبان را به خود جلب کند. البته در استفاده از این اصول باید به همخوانی رنگ‌ها و فرم‌ها هم توجه داشته باشید. حواستان باشد که در اصل تضاد خیلی زیاده روی نکنید تا زیبایی ظاهری حفظ شود.
سلسه مراتب (Hierarchy)
یکی از مبانی طراحی کاربری، رعایت اصل سلسله مراتب است که به صورت مستقیم می‌تواند روی چگونگی پردازش در ذهن کاربران تأثیر بگذارد. حالا منظور از سلسله مراتب چیست؟ منظور این است که هر یک از عناصر و المان‌هایی که در سایت به کار رفته چه اهمیتی دارند و باید در چه جایگاهی قرار بگیرند تا به ترتیب اولویت به آن‌ها توجه شود. در واقع شما باید سعی کنید مهم‌ترین آیکون یا عنصر از نظر کارفرما را طوری در سایت قرار دهید که در طراحی بصری کاملاً نمایان باشد. به عنوان مثال اگر برای کارفرما مهم است که مخاطب در همان بدو ورود به سایت، نام برند یا شرکت را ببیند، شما باید این نام را با یک رنگ جذاب و فونت بسیار خوب در وسط صفحه یا بالای صفحه قرار دهید تا به چشم بیاید.
اگر بخواهید این اصل را در یک متن اجرا کنید، می‌توانید ان را به صورت تیتر به کار ببرید. بدون شک عنوان یک متن مهم‌ترین عنصری است که همان ابتدا به ان توجه می‌شود. بعد از آن باید سایر تیتر‌ها به صورت جذاب و برجسته قرار بگیرند تا مورد توجه واقع شوند.
تأکید (Emphasis)
تأکید هم یکی دیگر از اصول طراحی کاربری است که با بخش‌هایی سروکار دارد که باید برجسته به نظر برسند. در بیشتر موارد این بخش‌ها حاوی مهم‌ترین اطلاعاتی هستند که کارفرما می‌خواهد روی آن تأکید کند و آن را به چشم مخاطب بیاورد. استفاده از اصل تأکید می‌تواند برای کاهش تأثیر برخی اطلاعات دیگر هم مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال استفاده از fine print چنین تأثیری را روی طرح خواهد گذاشت. همچنین اگر کارفرما بخواهد شعار تبلیغاتی خود را برجسته کند شما می‌توانید به عنوان طراح سایت از این اصل استفاده کنید.
تناسب (Proportion)
از دیگر اصول طراحی رابط کاربری تناسب است که درک این مفهوم خیلی آسان است. در واقع تناسب به این معنا است که شما از هر عنصر و المانی در سایت به میزان کافی و اندازه با یک دیگر استفاده کنید. تناسب باعث می‌شود عناصری که بسیار مهم هستند و عناصری که اهمیت چندانی ندارند، در یک سایت مشخص شود. احتمالاً شما هم در سایت‌های مختلف دیده‌اید که بعضی از تصاویر را بزرگتر از متن قرار می‌دهند. این امر باعث می‌شود تا مخاطب متوجه اهمیت بیشتر تصویر نسبت به متن شود و آن را به خوبی درک کند.
تکرار (Repetition)
اما می‌رسیم به یکی از مهم‌ترین اصول طراحی کاربری که تکرار است. تکرار یکی از بهترین روش‌هایی است که می‌توانید ایده خود را تقویت کنید و به نوعی یک طرح یکپارچه ارائه دهید تا عناصر مختلف در کنار هم به خوبی قرار گیرند. تکرار می‌تواند به چند روش انجام شود مثلاً تکرار رنگ فونت و نوشته‌ها، تکرار تصاویر، تکرار آیکون‌ها و سایر المان‌های یک سایت.
به عنوان مثال وقتی در این مطلب از اصول طراحی کاربری صحبت کنیم هر کدام از این اصول را با یک فونت و رنگ تکراری می‌نویسیم تا مخاطب متوجه اهمیت یکسان این اصول شود. تکرار باعث می‌شود تا عناوین هماهنگ این عناصر در صفحه با یک دیگر متحد شوند.
ریتم (Rhythm)
همان طور که فضای خالی و سکوت بین نت‌ها در یک قطعه موسیقی ریتم ایجاد می کند، فاصله‌ای که بین عناصر یک سایت در حال تکرار می‌باشد هم می‌تواند باعث ایجاد ریتم بین المان‌ها شود. در کل در طراحی رابط کاربری پنج نوع ریتم اساسی داریم که شامل ریتم تصادفی، منظم، متناوب، موجی و پیش رونده می‌باشد.
ریتم‌های تصادفی همان طور که از نام آن مشخص است از هیچ الگوی خاصی پیروی نمی‌کنند. ریتم‌های منظم هم که بدون هیچ تغییر و تحولی بین هر کدام از عناصر از فاصله خاصی پیروی می‌کنند. ریتم‌های متناوب هم که یک الگوی خاص تکرار شونده دارند اما بین عناصر واقعی تفاوت‌هایی به وجود می‌آید. ( به عنوان مثال مانند الگوی ۱-۲-۳-۱-۲-۳). ریتم‌های موجی هم که ماند جریان تپه‌ها ماسه‌ای یا جریان امواج دریا هستند و از پیج و خم استفاده می‌کنند. ریتم‌های پیش رونده در مسیر رو به جلو تغییر می‌کنند. به این صورت که هر تغییر به تکرار‌های قبلی اضافه خواهد شد.
الگو (Pattern)
الگو هم یک نوع اصول طراحی رابط کاربری برای تکرار چندین المان موجود در طراحی سایت است که با هم کار می‌کنند. یکی از معروف‌ترین الگو‌هایی که همه شما قطعاً با آن آشنایی دارید الگو‌های وال پیپر موجود در ویندوز است. با این حال در طراحی به استاندارد‌های تعیین شده برای نحوه طراحی المان‌های خاصی الگو می‌گویند. به عنوان مثال ناوبری و منوی فوقانی یک نوع الگو است که اکثر کاربران اینترنت با آن تعامل دارند.
چگونه اصول طراحی UI را یاد بگیریم؟
حالا سؤالی که برای خیلی از افراد پیش می‌آید این است که اصول و مبانی طراحی رابط کاربری را چگونه یاد بگیریم. خوشبختانه امروزه بیشتر آموزش‌ها آنلاین شده و شما می‌توانید در بستر اینترنت انواع مهارت‌ها را یاد بگیرید. شما می‌توانید با دیدن کورس‌ها و ویدئو‌های مختلف در سایت‌های همچون یوتیوب، آپارات و غیره طراحی رابط کاربری را به خوبی آموزش ببینید. همچنین می‌توانید در دوره‌های آموزشی آن شرکت کنید و همزمان پروژه‌های مختلفی انجام دهید. تنها توصیه ما به شما این است که هنگام انتخاب دوره به سرفصل‌های آن و مزایایی که برای شما به همراه دارد توجه کنید که شامل موارد زیر باشد:
- آموزش صفر تا صد مباحث طراحی UI
- ارائه خدمات منتورینگ و پشتیبانی منتور در صورت بروز هرگونه سوال، مشکل و ابهام
- این که بتوانید به محض اتمام مسیر رشد و کسب امتیاز بالا شروع به اشتغال کنید.
- این که بتوانید سؤالات خود را از مدرسین بپرسید و با ان‌ها ارتباط برقرار کنید.
- در ازای پایان دوره و کسب امتیاز، مدرک معتبر دریافت کنید.
سخن پایانی
رعایت اصول طراحی رابط کاربری در یک سایت باعث افزایش ترافیک سایت و بهبود سئو جایگاه در گوگل خواهد شد. چرا که چنین سایتی می تواند تجربه کاربری بی نظیری را برای کاربران خود فراهم کند. از جمله مهم ترین مبانی اصول رابط کاربری می توان به تعادل، تضاد، سلسله مراتب، تکرار، تناوب، ریتم، تاکید و تناسب اشاره کرد.
مهم‌ترین مسأله در طراحی سایت این است که کاربران بتوانند به راحتی به همه عناصر سایت دسترسی داشته باشند و هنگام کار با آن دچار سردرگمی نشوند. این امر فقط با یک طراحی رابط کاربری اصولی میسر خواهد شد. ما در این مطلب تمام اصول و مبانی رابط کاربری را برای شما عنوان کردیم. شما می‌توانید با پیاده‌سازی این اصول در سایت، یک سایت کاربر پسند با تجربه کاربری عالی برای کارفرمای خود بسازید. در صورتی که می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد طراحی سایت کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم به بخش‌های دیگر سایت آژانس دیجیتال مارکتینگ ویمون مراجعه کنید.
سؤالات متداول
آیا بازار کار برای طراح رابط کاربری وجود دارد؟
بله شما می‌توانید با انجا م پروژه‌های مختلف در این کار حرفه‌ای شوید و نمونه کار‌های خود را به همراه رزومه به شرکت‌های طراحی سایت ارائه دهید تا در صورت مورد تایید بودن نمونه کار‌ها در شرکت به عنوان طراح رابط کاربری استخدام شوید.
طراح رابط کاربری باید چه چیز‌هایی را بلد باشد؟
معمولاً یک طراح رابط کاربری حرفه‌ای باید با ابزار‌های گرافیکی مانند فتوشاپ و ایکس دی آشنایی کامل داشته باشد و دانش او در زمینه کسب و کارش هم تکمیل باشد.
بهترین ابزار‌ها برای طراحی رابط کاربری کدام هستند؟
پس از آن که فرد به عنوان طراح رابط کاربری با تمام اصول و مبانی آن آشنایی پیدا کرد باید با کار با برنامه‌هایی همچون اسکچ، اکشر، فیگما و اودوب ایکس دی را به خوبی یاد بگیرد.